به وبلاگ یس خوش آمدید

اَندیمِشک از شهرهای شمال استان خوزستان است. شهر در ارتفاع ۱۷۶ متری از سطح دریا و در کوه‌پایه زاگرس میانی قرار گرفته است. این شهر یکی از مراکز عمده گویش‌وران زبان لری است.[۶] مبنای شکل گیری شهر از ایستگاهی به نام صالح‌آباد که در سال ۱۳۰۷ بنیانگذاری شد آغاز گردید.[۱] اندیمشک دارای معدن شن، سنگ و گچ در ایستگاه شهبازان است. راه‌آهن این شهر به عنوان بخشی از راه‌آهن تهران-جنوب از نقاط حساس به شمار می‌آید. اندیمشک مرکز کل راه آهن ناحیه زاگرس است.[۷] این شهر در مسیر جاده ترانزیت کشوری قرار دارد. اندیمشک در ۷۲۰ کیلومتری تهران و ۱۲۰ کیلومتری اهواز جای دارد.

اندیمشک در کنار خرابه‌های شهر قدیم «لور» و «اری ترین» ساخته شده‌است. لور شهری آباد بوده که مورخین نیز از آن نام برده‌اند، اما از قرون و سطی به بعد از آبادی آن کاسته شده. در روزگار فتح‌علی‌شاه قاجار شخصی به نام حاج صالح خان مکری حکمران شوشتر در کنار ویرانه‌های باستانی شهر لور دژی ساخت و آنرا قلعه «صالح آباد» نامید، ودیری نگذشت که راه آهن سراسری جنوب افتتاح شد و صالح آباد، اندیمشک نامیده شد..[۹] در این دوران بود که اندیمشک راه گسترش و پیشرفت را پیمود. شهر اندیمشک از نظر موقعیت راه‌های ترانزیت اصلی و مرکزی در قسمت بسیار مهمی می‌باشد، زیرا تنها شهری است که استان خوزستان، لرستان، ایلام و کرمانشاه را به هم ارتباط می‌دهد. در سمت شمال شرقی شهر، دشتی بایر است که از قدیم مردم به آن لور گفته‌اند و همان سرزمین عیلامِ تاریخی می‌باشد.این شهر راه ارتباط با شوش و انشان بود که از دیرباز بسیار با اهمیت بوده است

طول جغرافیایی اندیمشک در شمال ۴۸ درجه و ۲۲ دقیقه خاوری نسبت به نصف النهار گرینویچ و عرض آن ۳۲ درجه و ۲۹ دقیقه شمالی نسبت به اخط استوا می‌باشد.

اندیمشک در شمالی ترین قسمت استان خوزستان قرار دارد و با استان لرستان هم مرز است به همین سبب آب و هوای این شهر در اوخر زمستان و بهار به علت بودن در دامنه‌های سبز زاگرس بسیار مطلوب می‌باشد و یکی از مقصدهای مسافران نوروزی در ایام بهار می‌باشد. در فصل تابستان آب و هوای این شهر روزهای نسبتاً گرم و شب‌های خنک را شامل می‌شود. در روز های سرد فصل زمستان نیز در برخی مناطق بارش برف را تجربه میکند. دمای این منطقه در روزهای گرم سال به ۵۰ درجه بالای صفر و در روزهای سرد سال در پایین‌ترین حد خود در برخی مناطق به چند درجه زیر صفر نیز می‌رسد

دسترسی به آب شیرین سرچشمه‌های دریاچه دز باعث شده که این شهرستان یکی از بهترین آب‌های آشامیدنی کشور را دارا باشد. شهرستان اندیمشک از شمال به استان لرستان و غرب به استان ایلام و از جنوب به شهر شوش و از شرق به شهر دزفول محدود می‌شود.[۱۲]وجود دو سد بزرگ و شناخته شدهٔ کرخه و دز در این شهرستان مقصد بسیار خوبی را برای گردشگران و توریست‌ها فراهم ساخته. سد دز اندیمشک در بیست کیلومتری شمال شرقی و سد کرخه اندیمشک در بیست و دو کیلومتری جنوب غربی این شهرستان واقع شده‌اند که برق مصرفی مناطق زیادی از استان و کشور را تامین می‌کنند و همچنین سد بالارود در فاصله ۲۳ کیلومتری شمال اندیمشک بر روی رودخانه بالارود در حال احداث می‌باشد.

گویش ساکنان اندیمشک عمدتاً لری است.[۶] اندیمشک از دیرباز بخشی از مناطق قشلاقی چادرنشینان لر به ویژه ساکنان استان لرستان کنونی به شمار می‌رفته[۱۶] که پس از یکجا نشینی عشایر در آغاز حکومت پهلوی هم اکنون بخش عمده‌ای از ساکنین این شهر از طوایف و ایلات گوناگون لر هستند که از آن جمله می‌توان به ایل بالاگریوه،[۱۷] قلاوند،[۱۶]سگوند و پاپی[۱۸] اشاره کرد.

ورزش

کشتی فرنگی[ویرایش]
ورزش در اندیمشک در جایگاه بسیار بالایی قرار دارد به طوری که تا به حال ورزشکاران این شهر به خصوص کشتی گیران آن توانسته اند در رده های مختلف مدال های رنگارنگی برای ایران در میدان های بزرگ بین‌المللی به دست آورند. ورزش اول و بومی اندیمشک کشتی فرنگی است و این شهر تا به حال افراد زیادی را به کشتی فرنگی ایران معرفی کرده است. از جمله این افراد می توان به سعید عبدولی دارنده ی مدال طلای قهرمانی جوانان جهان و همینطور طلای بازی‌های آسیایی ۲۰۱۰ گوانژو و برنز بازی‌های آسیایی ۲۰۱۴ اینچئون و مدال طلای مسابقات قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۱ و همینطور حبیب‌الله اخلاقی دارنده ی مدال طلای مسابقات آسیایی ۲۰۱۴ اینچئون کره جنوبی و همینطور مدال طلای قهرمانی کشتی آسیا ۲۰۱۲ و مدال برنز قهرمانی جهان ۲۰۰۹ و همچنین پرویز زیدوند دارنده ی دو مدال طلا و یک نقرهٔ مسابقات قهرمانی آسیا و مدال برنز بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲ بوسان اشاره کرد.[۱۹][۲۰] از چهره‌های سرشناس ورزش در اندیمشک می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

سعید عبدولی
حبیب‌الله اخلاقی
پرویز زیدوند

سد و نیروگاه دز اندیمشک[ویرایش]
سد دز اندیمشک یک سد بتُنی برق‌آبی است که در 23 کیلومتری شمال شرقی ((اندیمشک ))وبر روی ارتفاعات سلسله کوه‌های زاگرس احداث گردیده است با احداث این سد دریاچه‌ای به طول ۵۶ کیلومتر و با ظرفیت ۳/۳ میلیارد متر مکعب به وجود آمده است این سد که از نوع بتنی دو قومی می‌باشد دارای ۲۰۳ متر ارتفاع و طول تاج آن ۲۱۲ متر می‌باشد نیرو گاه دز با داشتن ۸ واحد هر کدام به قدرت ۶۵ مگاوات نفش مهمی را در تولید برق و تنظیم فرکانس شبکه سراسری ایفاد می‌کند. نیروگاه این سد دارای قدرت نصب ۵۲۰ مگاوات می‌باشد. احداث سد عظیم دز، در سال ۱۳۳۸ خورشیدی در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی توسط ایتالیایی‌ها در کوه‌های زاگرس آغاز و در سال ۱۳۴۱ خورشیدی پایان یافت. سد دز اندیمشک همواره یکی از مهم ترین بخش های شهرستان اندیمشک بوده است که زندگی کثیری از مردم خوزستان را در بر داشته است.

سد و نیروگاه کرخه[ویرایش]

نمایی از سد کرخه
سد کرخه یکی از بزرگ‌ترین سدهای خاکی دنیا و بزرگ‌ترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است. کرخه با تاجی به طول ۳۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷ متر از لحاظ حجم بدنه بزرگترین سد تاریخ ایران است و با حجم مخزنی به میزان ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب، بزرگترین دریاچه مصنوعی ایران را پدید آورده است.[۲۱] عملیات اجرایی این سد در سال ۱۳۷۰ آغاز و در سال ۱۳۸۰ به پایان رسیده است. متوسط تولید انرژی سالیانه این نیروگاه روزمینی ۹۳۴ میلیون کیلووات ساعت است. نیروگاه این سد با ظرفیت ۴۰۰ مگاوات از زمان بهره‌برداری در سال ۱۳۸۱ تا پایان سال ۱۳۸۷ توانسته بیش از ۴۹۴۱ میلیون کیلووات ساعت برق تولید کند.[۲۱]

سد و نیروگاه بالارود[ویرایش]
این مجموعه که در فاصله ۲۳ کیلومتری شمال اندیمشک بر روی رودخانه بالارود در حال احداث می‌باشد ارتفاع آن ۸۰ متر و طول تاج آن ۱۰۵۰ متر می‌باشد که مخزن آن امکان ذخیره ۱۳۱ میلیون متر مکعب آب را دارد که ضمن کنترل سیلاب‌های فصلی و تامین آب سیزده هزار هکتار از اراضی کشاورزی پائین دست و در طول سال نیز یازده گیگا وات برق تولید و وارد شبکه سراسری خواهد کرد.

در روز چهارم آذر ماه ۱۳۶۵ شهر اندیمشک به مدت ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه توسط ۵۴ فروند جنگنده نیروی هوایی عراق مورد حمله قرار گرفت که طی این حمله ۳۰۰ نفر از شهروندان اندیمشک کشته و ۷۰۰ نفر نیز به شدت مجروح شدند.[۲۳] این حمله را به عنوان طولانی ترین حمله پس جنگ جهانی دوم می‌شناسند و از آن با عنوان (روزی که صدام در اندیمشک قصابی کرد) یاد می‌شود. به علت وقوع این حادثه یادمانی برای گرامی داشت کشته شدگان و مجروحان در روبروی ساختمان اداره کل راه آهن این شهر نسب شده که بر روی آن شرح این واقعه توضیح داده شده است.

مهم‌ترین پادگان عملیاتی خوزستان در جنگ ایران و عراق

پادگان دوکوهه نام منطقه و پادگانی است در ۴ کیلومتری شمال‌غربی شهر اندیمشک در کنار شهرک دوکوهه واقع شده است. این منطقه به علت وجود دو ارتفاع ۳۱۶ و ۲۸۸ متری در کنار هم که مانند دو کوه دوقولو در این منطقه مسطح خود نمایی می‌کنند، دوکوهه نام گرفته است. مساحت این پادگان با حواشی آن ۱۵ کیلومتر مربع می‌باشد که وسعت بخش اصلی آن کمتر از پنج کیلومتر مربع است.[۲۵] بخش اصلی پادگان که شامل ساختمان‌های گردان ها، ساختمان‌های اداری، دژبانی و انبار و ادوات و همچنین زمین صحبگاه است، در کنار جاده و ایستگاه راه‌آهن موقت دوکوهه قرار دارد. دوکوهه قبل از انقلاب پادگان پشتیبانی لشکر ۹۲ زرهی و یگان‌های نظامی جنوب‌غرب کشور بود و ساختمان‌هایی نیمه‌ساز برای نیروهای پادگان وجود داشت. با شروع جنگ این پادگان در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفت و در دوران دفاع مقدس به مهم‌ترین پادگان عملیاتی خوزستان مبدل شد.

شهرستان اندیمشک دارای موقعیت استراتژیک و ویژه، زمین‌های خوب کشاورزی، معادن نفت، گاز، سیلیس، گچ، ماسه، آهک و سنگ آهن و جاده ترانزیتی آسفالته و خط راه آهن سراسری اندیمشک به تهران که خوزستان را به مرکز و شمال شرقی ایران پیوند می‌دهد. داشتن سدهای بزرگ مانند سد دز و سد کرخه در اندیمشک که بر ارزش این شهرستان افزوده‌اند و بخش بزرگی از نیروی برق کشور و نیز آبیاری زمینهای این شهر و شمال خوزستان را تأمین می‌کند.

معادن سنگ آهک و دولومیت چناره در شمال شهرستان اندیمشک در مجاورت روستای بیدرویه قرار دارد. تخمین زده می‌شود که این ذخایر که در حال حاضر بهره‌برداری می‌شوند است در حدود ۱۰۰ سال قابل بهره‌برداری باشد. این شهرستان دارای چند بخش و شهر است. گستردگی این شهر به حدی است که می‌توان آن را از نظر وسعت یکی از بزرگ‌ترین شهرهای استان نامید.[۱۳]آب آشامیدنی شهر اندیمشک از روخانه دز تامین می‌شود که در نمونه آب‌شناسی در ایران کم‌نظیر و بی‌مانند شناخته شده و بهترین نوع آب طبیعی و زلال در این سامان وجود دارد.شهرستان اندیمشک از نظر موقعیت راه‌های شوسه، اصلی و مرکزی دارای اهمیت بوده.این شهرستان با داشتن مراتع بسیار در اطراف خود و وجود رودخانه‌های بزرگ دز، کرخه و بالارود از استعداد بسیاری برای صنعت و کشاورزی و دامپروری برخوردار است. اندیمشک پنجمین شهرستان پر جمعیت خوزستان است.

اندیمشک سه مجتمع آموزش عالی چون دانشگاه آزاد اسلامی واحد اندیمشک (با ۲۰ رشته تحصیلی در مقطع کاردانی و کارشناسی)[۲۷]و دانشگاه پیام نور (تحصیل دانشجویان مقطع کارشناسی) و دانشگاه علمی کاربردی و مرکز تربیت معلم امام رضا را داراست که سالانه تعداد زیادی دانشجو را پذیرا هستند. ساختمان جدید دانشگاه آزاد در مسیر جاده سد کرخه در دست احداث است که گفته می‌شود بزرگترین واحد دانشگاه آزاد اسلامی در خوزستان است

اندیمشک به لحاظ موقعیت در شمالی ترین نقطه استان خوزستان قرار دارد که به عنوان گذرگاه جهان باستان در فاصله بین دشت و کوهستان قرار دارد که مأمن تمدنهای بزرگ آوان یا اِوان (ایوان کرخه)، تمدن شوشان یا سوزیانا و تمدن سیماش در لرستان کنونی بوده است. این منطقه دارای آثار و محوطه های باستانی بسیاری است که گویای ارتباط تاریخی اندیمشک با این تمدنهاست. به نقل از کتیبه پایکولی که در موزه لندن نگهداری می شود:آشوربانیپال پادشاه آشور زمانی که به قصد ویرانی پایتخت عیلام وارد سرزمین ایلام می شود می گوید من از نقطه ای وارد دشت شدم که رود وارد می شود یعنی همین جا (مسیر ورود رودخانه کرخه در شمالغرب اندیمشک) از آثار تاریخی، باستانی و گردشگری اندیمشک می‌توان به ویرانه‌های شهر ساسانی لور،شهر اری ترین، پل صیحه، بقعه شاهزاده احمد در مازو، قلعه رزه و ویرانه‌های شهر ایلامی زعفران دشت در منطقه توریستی منگره، سد کرخه و سد دز همچنین و پلاژ آن اشاره کرد.