به وبلاگ یس خوش آمدید

تنبیه صهیونیسم با کنترل آب
دریای مرده (به عربی: بحر المیت) که در غرب اردن و اسرائیل واقع شده‌است.

۱۲ گونه ماهی در این دریاچه عمر ۱ سال به بالا دارند.

در برخی منابع از آن با نام دریاچه نمک یاد شده‌است. سواحل اطراف آن پست‌ترین نقطهٔ خشکی‌های زمین است.[۱] این دریا برای این دریای مرده نامیده می‌شود که هیچ جانور یا گیاهی به طور دائمی در آن زندگی نمی‌کند.[۲] آب آن هشت-نه برابر شورتر از آب اقیانوسهاست.

دریای مرده با کم‌آبی شدید مواجه است اما محو نخواهد شد. هرچه آب پایین می‌رود، غلظت و شوری دریاچه بیشتر می‌شود و نهایتاً به جایی می‌رسد که میزان تبخیر متوقف می‌شود؛ بنابراین دریای مرده احتمالاً به مراتب کوچکتر از این که هست می‌شود، اما به‌کل محو نمی‌شود.

ارتفاع گودترین نقطه آن ۴۲۲ متر کمتر از سطح دریا است. بیشترین عمق آب تا کنون از ۳۷۸ متر بالاتر نبوده‌است. ۶۷ کیلومتر طول و ۱۸ کیلومتر عرض دارد. حجم آب دریاچه ۸۱۰ میلیون متر مکعب است.[۱]

تنها رود اردن و بعضی قنات‌های کوچک به این دریا منتهی می‌شوند. آب آن فقط از طریق تبخیر کاهش پیدا می‌کند، پس در نتیجه میزان نمک و سایر املاح که از طریق رود اردن و دیگر نهرهای کوچک به آن وارد می‌شود، افزایش می‌یابد. این دریاچه با ۳۳٫۷٪ غلظت مواد محلول یکی از شورترین دریاچه‌های دنیاست. به طور کلی میزان نمک موجود در هر دریا ۴ تا ۶ درصد است ولی میزان نمک در این دریا بیشتر از این مقدار است.[۲]

به دلیل ارتفاع پایین این منطقه از سطح دریا، پساب کشاورزی و پساب ناشی از خاکشویی مناطق دورتر به صورت چشمه‌هایی در کف این دریاچه به آن وارد می‌شود. پساب‌های کشاورزی حاوی مقدار زیادی املاح معدنی هستند. تبخیر گسترده و ورود دائمی آب شور باعث بالا رفتن شدید غلظت آب و جرم حجمی آن شده‌است، به گونه‌ای که انسان در این آب شناور می‌ماند.

با آنکه از هر سه ملکول در آب این دریاچه تنها دو تایشان ملکول آبند، بر روی سنگ‌های اعماق این دریاچه بیوفیلمهای سبز و باکتری‌های سولفیدخوار زندگی می‌کنند و گاه که وضعیت آب مساعد باشد، رویش آغازیان باعث به رنگ سرخ درآمدن آب دریاچه می‌شود.[۱] در اثر وجود مقدار زیاد نمک و دیگر مواد سمی، موجودات زنده نمی‌توانند در این دریا باقی بمانند. از این رو ماهی و دیگر جانوران آبزی رود اردن به محض ورود به این دریا می‌میرند.[۲]
در سال ۱۸۴۷، دولت آمریکا گروهی مأمور بررسی رود اردن کرد. سرپرست گروه افسری بود به نام ویلیام لینچ؛ او نخستین کسی بود که حساب کرد و متوجه شد بحرالمیت پایین‌تر از سطح آب‌های آزاد کره زمین است.

سرعت پایین رفتن سطح آب دریا هر سال حدود یک متر است. در دوران جنگ جهانی اول، چند مهندس بریتانیایی حرف نخست اسم‌شان را روی یک تخته سنگ که لب آب بود حک کردند که مشخص شود آب تا کجاست. درست صد سال پس از آن موقع، آن تخته سنگ حدود ۲ کیلومتر بالاتر از سطح آب است. افزایش شمار گودال‌های ناشی از نشست زمین موجب شده امنیت کشاورزی منطقه به خطر بیفتد.[۴]

روی‌هم طی چهل سال، بیش از ۵۵۰۰ گودال پیرامون دریای مرده ایجاد شده‌است. گودال‌های فرونشست زمین وقتی بوجود می‌آیند که رسوب نمکی در زیر زمین فرو می‌ریزد، یا آب شیرینی که رسوب نمک را در زیر زمین می‌شوید و لایه‌های بالایی آن نشست می‌کنند. این گودال‌ها گاه عظیمند – به قطر ۱۰۰ متر و عمق ۵۰ متر. گویی زمین‌لرزه‌ای شدید طی دهه‌ها منطقه را تکان می‌داده‌است.[۳]

بر پایه بررسی‌های علمی، دریای مرده در یک مرحله با محیط اطراف به تعادل خواهد رسید و دیگر کوچک نمی‌شود. یعنی میزان آبی که در ترکیب معجون‌گونه دریاچه است با میزان بخار آب موجود در هوای بالای دریاچه به تعادل می‌رسد. از این گذشته، دریای مرده خاصیت نم‌گیری دارد یعنی می‌تواند مولکول‌های آب پیرامونش را جذب کند.[۳]

کاهش ورودی آب از رود اردن[ویرایش]
تنها منبع تأمین کننده آب بحرالمیت، رود اردن است. در حقیقت دلیل اصلی کاهش شدید سطح آب بحرالمیت، کاهش آب رود اردن است. رود اردن از یک سو وارد می‌شود اما از سوی دیگر بیرون نمی‌رود، همین‌جا می‌ماند و بخار می‌شود. بعضی جاهای کرانه باختری رود (که در اشغال اسرائیل است) آب آن‌قدر کم شده که در فصل خشک به جوی آبی می‌ماند. رود اردن از آب‌راه‌های مهم دنیای باستان بود. حتی در دوران مدرن هم رودی بزرگ بود که گاه در فصل بارندگی طغیان می‌کرد. در گذشته در جاهایی پهنای رود حدود ۳۰ متر بوده؛ برای مثال سال ۱۹۲۷ رود اردن هنوز آن‌قدر آب داشت که یک مهندس روس یهودی به نام پینچاس روتنبرگ کنار آن یک نیروگاه کوچک آبی بسازد. ساختمان نیروگاه هنوز برجاست، اما وسط صحرایی بی‌آب‌وعلف، نه کنار رود.

بدیهی است که جغرافیای منطقه طی این سال‌ها تغییر نکرده. بخش شمالی رود به دریاچه جلیل (یا دریاچه طبریه) می‌ریزد و بخش جنوبی از آن سرازیر شده به بحرالمیت می‌ریزد. آنچه تغییر اساسی کرده آبی است که به این سیستم وارد و از آن خارج می‌شود. در حقیقت مسئله اصلی در دهه‌های گذشته سیاست آب کشورهای منطقه بوده. اسرائیل در بخش جنوبی دریاچه جلیل سد ساخته و عملاً مقدار آبی را که وارد اردن می‌شود، کنترل می‌کند. دریاچه جلیل – به‌عنوان یک منبع آب – برای اسرائیلی‌ها اهمیت راهبردی دارد، هرچند که این کشور در سال‌های اخیر آب شیرینی را که از نمک‌زدایی آب مدیترانه تولید می‌کند آرام‌آرام افزایش داده است. دولت اسرائیل از دهه پنجاه میلادی – یعنی یک دهه پیش از ساخت سد – از منابع آب دره رود اردن برداشت می‌کرده که برای کشاورزان اردنی و فلسطینی (در کرانه باختری) مشکل‌ساز بوده چون برای کشاورزی و سیر کردن شکم‌شان به این آب نیاز دارند. دولت اسرائیل هم البته مشکلی مشابه دارد – هرچند دستکم پول و فناوری لازم برای تأمین آب مردمش را دارد. مشکل اسرائیل این است که مهمترین منبع تأمین آب رود اردن، یعنی رود یرموک از سوریه می‌گذرد. از حدود سی سال پیش به این سو، سوری‌ها بیش از چهل سد برای مهار آب یرموک ساخته‌اند – آبی که پیش از آن به رود اردن می‌ریخت. بعضی اردنی‌ها معتقدند سوریه بعضی از این سدها را برای تنبیه اسرائیل و اردن (به خاطر پیمان صلح ۱۹۹۴) ساخته. اما بعضی دیگر می‌پذیرند که سوریه هم مشکل آب داشته و این سدها را ساخته که ساکنانش بی‌آب نمانند. دلیل ساختن سدها هرچه باشد، واقعیت آن است که آبی که به رود اردن می‌ریزد کم شده؛ اردن هم بنا به نیاز خودش سد ساخته است. هرچند در سال‌های اخیر اسرائیل اجازه داده آب بیشتری از دریاچه جلیل به رود اردن بریزد.

حوضچه‌های عظیم تبخیر
هم اسرائیل هم اردن حوضچه‌های عظیم تبخیر دارند که در آن فسفات‌های گران‌قیمت را از آب دریاچه استخراج می‌کنند و به‌عنوان کود می‌فروشند. با این حال مهم‌ترین علت بحران دریای مرده همان کم شدن شدید آب رود اردن است.